Өскемен бекінісі

Мәдени мұра
15:17 09 қазан 2023

Өскемен бекінісі

1720 жыл

Үлбі өзенінің сағасындағы сәулет және қала құрылысы ескерткіші.

Тарихи анықтама:

"Қаланың өзінен әлдеқайда бұрын Өскемен бекінісі пайда болды. Император Ұлы Петрдің өз қолымен жазған Жарлығымен Зайсан көлінің жанында бекініс салуға бұйрық берілді. 1715 жылы Тобольскіден  бригадир Бухгольц бастаған  3000-ға жуық сарбаздар отряды алты жалпақ табан қайықпен аттанып, сол жылы Ямышев бекінісін құрған екен. Бірақ жоңғарлар қоршауға алып, үлкен шығынмен Оми өзеніне шегініп, 1716 жылы Омбы бекінісін құрды. 1720 жылы Бухгольцтен 440 адамнан тұратын команданы Санкт-Петербургтен артиллериямен және әртүрлі қорлармен жіберілген генерал-майор Лихарев қабылдайды. Зайсан көліне жетіп, оның жағасында бекініс үшін ыңғайлы жер таппай, одан әрі Қара Ертіске өтіп  кеткен екен. Ертіс бойымен  он екіінші күн жүзіп бара жатқанда,  жоңғарлар тарапынан қатты шабуылға ұшырайды. Үш күндік шайқастан кейін олардың жетекшісі ханзадамен бейбітшілік орнатқан. Қайтып оралған генерал Лихарев 1720 жылы Өскемен бекінісін қазір  тұрған жерінде тұрғызды" (Ресей Географиялық Қоғамының Семей бөлімшесінің негізін қалаушы, діни қызметкер Борис Георгиевич Герасимовтың жазбаларынан, 1905 жылдың жазы).

Бүгінде 1879 жылы Қорғаныс маңыздылығын жоғалтқан бекіністен ХХ ғасырдың 70-90-шы жылдарында Стрелка шағын ауданының белсенді дамуынан аман қалған жер дуалының фрагменті ғана қалды. Әкесі Борис Герасимов біліктер "ескіргеніне қарамастан, мықтап тұр" деп жазды. Бұл айтылған сөздер  бір ғасырдан  астам уақыт өтсе де рас.